De Rotterdamse haven is, samen met aanverwante industrieën, goed voor 3,2% van het Nederlandse Bruto Nationaal Product en biedt direct en indirect werk aan meer dan 500.000 mensen in heel Nederland, waarvan bijna 200,000 in de regio Rotterdam-Rijnmond. Toch kampt dit economische powerhouse met grote uitdagingen.
Zo moeten er duizenden werknemers bijkomen in de Rotterdamse haven. Antje Koster, programmadirecteur sociale transitie bij Deltalinqs, legt uit.
Deltalinqs en Havenbedrijf Rotterdam organiseren tijdens de Maand van de 1000 Voorbeelden de jaarlijkse bijeenkomst van het Port HR Network met als thema: ‘Wat is er nodig voor een toekomstbestendige arbeidsmarkt in de haven?
Het aantal openstaande vacatures in de haven groeit stevig door. Dat heeft een aantal redenen, zegt Antje Koster van Deltalinqs. Deze ondernemersvereniging behartigt de belangen ruim 700 (ongeveer 95% van het totaal) logistieke, haven- en industriële bedrijven in de mainport Rotterdam.
Volop bezig met transities
“De bedrijven in de haven zijn volop bezig met transities, als het gaat om energie, maar ook als het gaat om de soorten bedrijvigheid,” legt Koster uit. “Dat leidt tot groei en veel nieuwe banen. Maar het leidt ook tot ander soorten functies dan we de tot nu toe in de haven hebben gezien.”
Maar er verandert nog meer. Bijna 30% van de werknemers in de bedrijven van de haven gaat de komende jaren met pensioen. En het ontbreekt aan jeugdige aanwas. “Het aantal mensen dat kiest voor een technische opleiding – en dat is in veel gevallen nodig om in de haven te kunnen werken – daalt al jaren. De vijver waar de bedrijven uit kunnen vissen, wordt dus kleiner.”
Koster vermoedt dat het imago van de technische beroepen, en zeker van werk in de haven, hier debet aan is. “Mensen denken bij de haven nog vaak aan vuil werk. Aan hard werken. Nou wordt er nog wel hard gewerkt, maar vuil en vies is het allang niet meer. Automatisering en digitalisering hebben natuurlijk allang hun intrede gedaan. Maar dat verhaal hebben we als haven nog nooit voldoende verteld.”
Werken in de Rotterdamse haven.nl
Deltalinqs als koepelvereniging en haar individuele leden proberen dat nu wel te doen. “En dat is maar goed ook, want voor heel veel mensen wacht er een mooie carrière in de haven. Ze weten alleen niet dat die er is.”
Het verhaal wordt verteld op een website, werkeninderotterdamsehaven.nl (een gezamenlijk initiatief van Deltalinqs, Havenbedrijf Rotterdam en gemeente Rotterdam) en via een bijbehorende publiekscampagne. “Denk aan billboards en acties op de tram. We zijn erg actief op social media. Daar promoten we het werken in de haven bijvoorbeeld via filmpjes.”
Op de speciaal ingerichte website krijgen mensen een indruk van de sectoren die in de haven actief zijn, van de functies die er te vergeven zijn en is er een banenwijzer te doen. “De campagne slaat aan. We hebben al 18 miljoen views. Heel veel mensen doen de banenwijzer, die direct door verwijst naar vacatures bij individuele bedrijven. Dus komend jaar gaan we die campagne zeker verder doorontwikkelen.”
Los van deze campagne zoeken de bedrijven in de haven ook de samenwerking met de gemeente en onderwijsinstellingen. In totaal zes partijen maken deel uit van de Human Capital Coalitie Energietransitie. “Hierbij onderzoeken we o.a. hoe we onderwijs en praktijk bij elkaar kunnen brengen om ervoor te zorgen dat meer mensen kiezen voor een beroep in de haven.”
Aandacht voor het bevorderen van diversiteit en inclusiviteit in de haven
Deze Human Capital Coalitie is gericht op leerlingen, dus onderwijs op scholen, maar ook op werknemers. “Bijvoorbeeld als het gaat om ‘een leven lang ontwikkelen’. Dan komen we op het vlak van de duurzame inzetbaarheid. Overigens er is ook aandacht voor het bevorderen van diversiteit en inclusiviteit in de haven bij werkgevers. Hiervoor is onder andere de toolbox inclusievehavenl ontwikkeld.”
“Want inclusie is zeker een deel van de oplossing”, stelt Koster vast. “Bedrijven hebben dat ook wel op de radar. “Bedrijven pikken mensen eerder op, ook zonder startkwalificaties en leiden ze dan verder zelf op.”
Er wordt bijvoorbeeld gewerkt aan een meer modulaire opleidingen. Dat maakt werken in de haven aantrekkelijker voor zij-instromers, maar ook voor anderen die nog niet over de benodigde papieren beschikken. “Er hoeft dan immers niet eerst een hele opleiding te worden afgerond. Tegelijkertijd blijven in de haven veiligheidscertificaten wel verplicht natuurlijk.”
Arbeidsmarktkrapte beperkt ruimte voor begeleiding
Samen met UWV startte Deltalinqs en het Havenbedrijf een ‘havenintroductie’ programma, gericht op mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Dat heeft best mooie resultaten opgeleverd, maar heeft ook wel laten zien dat een deel van deze doelgroep veel begeleiding nodig heeft, bijvoorbeeld om te wennen aan werk. Maar dat is juist weer lastig voor bedrijven, omdat die door de arbeidsmarktkrapte geen handen vrij hebben om die begeleiding ook te bieden.”
Tijdens de jaarlijkse Port HR Network-bijeenkomst wordt het nieuwe arbeidsmarktonderzoek onder de bedrijven in de haven gepubliceerd. Er zijn ook diverse workshops, bijvoorbeeld over inclusief leiderschap. “We hopen de HR-professionals in de haven bij elkaar te brengen rondom dit onderwerp. Het is duidelijk dat het aantal vacatures enorm zal toenemen. Zoals gezegd: inclusie is een deel van de oplossing, dus zetten we er ons voor in om bedrijven ook op dat spoor te zetten!”
