Een inclusieve arbeidsmarkt; win-win-win in de zorg

De zorg kampt met een toenemende vraag en een oplopend tekort aan geschoolde medewerkers. Daarnaast streeft Cardiologie Centra Nederland (CCN), een keten van poliklinieken waar huisartsen hun patiënten naartoe verwijzen bij verdenking op een hartaandoening, naar one-stop-shop consultatie zonder wachttijden. Ambitieus zou u denken; en dat is zo.

Het tekort aan zorgmedewerkers wordt, net als in alle Nederlandse ziekenhuizen, ook binnen CCN gevoeld, met name een gebrek aan echografisten. Zij brengen het hart in beeld om pomp- en klepfunctie te bepalen. Het gebrek aan deze medewerkers vertraagt het zorgproces en doet de wachttijd toenemen. Dit probleem is reeds decennialang bekend in Nederland en wordt veroorzaakt door een gebrek aan opleidingsplaatsen en cursisten.

Een oplossing leek steeds verder weg totdat binnen CCN het idee werd geopperd om “nieuwkomers”, gevluchte artsen uit het buitenland, zelf op te leiden tot echografist. Een snelle opleiding van hooggeschoolde academici (in Nederland heeft de opleiding de HBO status) kon het probleem spoedig oplossen.

Dat was een win-win situatie waarbij de nieuwkomers een opleiding, baan, werkkring en terugkeer in de zorg werd gegarandeerd en de patiënten konden blijven rekenen op een snelle toegang tot goede cardiologische zorg.

Bij de eerste sollicitatieronde voor CCN Echocardiografie Academie reageerden meer dan 100 buitenlandse artsen. Om tegemoet te komen aan deze grote belangstelling voor de opleiding en het invullen van het landelijke tekort van ongeveer 50 echografisten werd contact gezocht met ziekenhuizen die met hetzelfde tekort kampen.

De enthousiaste eerste reacties sloegen, bij sommige ziekenhuis collega’s, om in scepsis omtrent de basiskennis van de cursisten, de verkorte intensieve scholing en het ontbreken van een officiële accreditatie van de opleiding. Met steun van de Goldschmeding Foundation en Open Embassy werden de autoriteiten overtuigd van het hoge kennisniveau van de cursisten en de opleiding verlengd. Daardoor kon de opleidingsaccreditatie worden verkregen, hetgeen leidde tot samenwerking met ziekenhuizen en daarmee een toename van het aantal opleidingsplaatsen.

Een nieuwe benadering om het personeelstekort terug te dringen is voor sommige zorgmedewerkers even wennen maar het enthousiasme, de gedrevenheid en het succes van onze cursisten is onweerstaanbaar gebleken. Een hogere belasting van het huidige personeel is niet de oplossing voor het tekort aan medewerkers, maar heeft juist een averechts effect: het verzuim neemt dan toe.

We moeten op zoek naar nieuwe oplossingen om de inzet van personeel te vergroten. Gebruik maken van kennis en vaardigheden van nieuwkomers, opzetten van specifieke (deel)opleidingen en taakherschikking zijn een van de vele, niet direct voor de hand liggende, oplossingen.

De inclusiviteit die de Echocardiografie Academie met zich meebrengt heeft geleid tot verbinding en trots op de werkvloer en heeft de maatschappelijke rol van CCN versterkt. Ook patiënten complimenteren ons omdat zij zich realiseren dat de inzet van deze nieuwe collega’s in de zorg hun toegang tot de zorg kan garanderen voor nu en in de toekomst.

*Dr Aernout Somsen is cardioloog en medeoprichter van CCN