Het.Gaat.Om.Mensen (2e deel)

De Participatiewet en de Banenafspraak zijn leuk bedacht. En misschien ook nog wel met goede bedoelingen. Maar het was nooit realistisch. Hoe het nu geregeld is, gaat het niet goed komen. Maar er is een oplossing. En die is niet moeilijk: investeer in mensen.

Het probleem met de Banenafspraak en de Participatiewet is dat het vooral als bezuinigingswet is ingevoerd. Je kunt wel mensen bij gewone bedrijven willen plaatsen, maar je kunt niet zomaar van ondernemers verwachten dat ze net zo goed mensen kunnen begeleiden en dat soort dingen als een sociaal ontwikkelbedrijf. Dat gaat gewoon niet.

Een grote groep mensen heeft die extra ruimte en tijd wel nodig. Door de doelen van de P-wet te koppelen aan een bezuiniging, maak je het onmogelijk om te investeren in mensen die een kleine investering nodig hebben om de aansluiting in de maatschappij te vinden.

Dat kan anders. Volgens mij spelen vijf factoren een rol waarbij we te werk gaan vanuit de beschermende positie van de persoon. Daarbij is het van essentieel belang te weten dat alle 5 de factoren tegelijk nodig zijn om deze persoon volwaardig te laten functioneren in onze samenleving. Haal je een van deze factoren eruit of is niet op orde dan zit deze persoon thuis op de bank.

Onderwijs
In mijn eerste column noemde ik al het belang van begeleiding van de jongeren. Die gaan de samenleving van de toekomst zijn. Dus zij moeten leren hoe het wel moet. Voor mij was het speciaal onderwijs belangrijk. Dat gun ik iedereen. Samen spelen leidt tot samen leren.

Arbeid
En dat leidt tot samen werken. Daarvoor zijn investeringen nodig. De Banenafspraak is niet genoeg. Breid de doelgroep uit tot de definitie van het VN-verdrag Handicap. Want de oude doelgroep van de SW is niet verdwenen. Die zijn onzichtbaar. Er zijn zoveel mensen die graag mee willen doen en worden buitengesloten. Die door de wetten worden gepest. Dat moet stoppen. Geef meer mensen jobcoaching en loonkostensubsidie en help ze aan het werk.

Rekening met omstandigheden
Na het samen spelen, het samen leren volgt het samen werken. Maar dat kan alleen als er rekening gehouden wordt met de beperking van mensen. Daar is een sociaal ontwikkelbedrijf sterk in. Maar dat kan ook bij gewone bedrijven. Dat begint ermee – en dat is een belangrijk punt in het VN-verdrag – dat er niet over mensen met beperking wordt gepraat, maar met de mensen. Ze weten zelf wat ze nodig hebben om te kunnen functioneren. Praat met ons. Wij praten echt wel terug.

Praktische oplossingen
Daar past ook bij dat we altijd zoeken naar praktische oplossingen. Mensen moeten wel naar hun werkplek kunnen komen bijvoorbeeld. Dus moeten werkplekken in de buurt zijn. En vervoer betaalbaar. Als mijn collega’s moeten kiezen tussen eten kopen of een buskaartje naar werk betalen, denk je dan echt dat je goed bezig bent?

Bestaanszekerheid
En dan kom ik bij het laatste punt. Het VN-verdrag is er duidelijk over. Iedereen verdient een menswaardig bestaan. Daar hoort een inkomen bij, waar je van kan leven. Werk moet lonen, zeggen ze toch? Binnen de sociaal ontwikkelbedrijven is dat nu niet zo. We hebben drie CAO’s en met het onlangs gesloten akkoord is alleen nog erger voorkomen, waardoor de cao’s nog steeds echt tekort schieten. Ik roep de regering en de gemeenten op niet naar elkaar te wijzen, maar het op te lossen. Dit gaat niet om politieke discussies hoog over. Dit. Gaat. Om. Mensen. Investeer in ze, want ze zijn het waard.

*Alex de Vos is VN-ambassadeur Inzake de Rechten van Mensen met een Handicap