Na zes jaar bij Social Finance NL gewerkt te hebben, neem ik binnenkort afscheid, onder andere als programmamanager van het Sociaal Innovatiefonds. In deze column blik ik terug en deel ik graag mijn opgedane lessen over inclusiviteit op de arbeidsmarkt.
De doelen van de Banenafspraak naderen de eindstreep: eind 2025 moeten er 125.000 banen zijn gerealiseerd voor mensen met een arbeidsbeperking. Momenteel staat de teller op 88.000 banen. We zijn een eind op weg, maar er is ook nog werk te verzetten. Gelukkig weten we steeds beter wat werkt en welke obstakels nog moeten worden aangepakt.
Het Sociaal Innovatiefonds helpt werkgevers die op grote schaal willen investeren in inclusie. Zo hebben we de afgelopen periode zeven werkgevers gefinancierd, die samen 445 inclusieve banen realiseren. Deze bedrijven laten zien dat inclusie op grote schaal haalbaar is, al gaat dat soms gepaard met uitdagingen. Hier deel ik graag drie belangrijke lessen uit onze ervaringen.
1. Werkgevers denken niet in doelgroepen, maar willen gewoon inclusief zijn. In gesprekken met werkgevers blijkt iedere keer weer dat ze niet in doelgroepen denken, maar simpelweg een inclusieve werkplek willen creëren. Helaas worden ze vaak tegengehouden door een complexe wirwar van regels en voorzieningen, die per doelgroep en regio kunnen verschillen.
Mijn advies aan beleidsmakers is om bij het vereenvoudigen van de Banenafspraak vooral te denken vanuit het perspectief van de werkgevers. Zij zijn immers degenen die de banen realiseren.
2. Een eerlijke verdeling van baten stimuleert inclusiviteit. Onderzoek toont aan: inclusief werkgeverschap levert veel op voor de maatschappij, maar werkgevers zien hiervan vaak weinig terug. De meeste baten komen terecht bij de arbeidsmarktregio en gemeenten, door onder andere besparingen op uitkeringen, terwijl de kosten voor de werkgever zijn. Als we deze baten eerlijker verdelen, zoals Werkplein Drentsche Aa met Campooz heeft gedaan, kunnen ook werkgevers profiteren. Zo wordt de inclusieve businesscase sterker, wat weer leidt tot meer duurzame en schaalbare inclusiviteit.
3. Waar een wil is, is een weg. Regelmatig spreek ik met een arbeidsmarktregio, bijvoorbeeld over die eerlijkere batenverdeling. Vaak krijg ik dan te horen dat het niet kan en dat regelgeving in de weg staat. Toch blijkt er meer mogelijk dan gedacht, mits mensen bereid zijn samen naar oplossingen te zoeken. Zoals voormalig directeur generaal van SZW Carsten Herstel al zei: “Er is juist heel veel mogelijk, maar we moeten het daar samen over blijven hebben, omdat veel mensen van veel mogelijkheden geen weet hebben.” Het voorbeeld van Werkplein Drentsche Aa met Campooz, maar ook de resultaatfinancieringsafspraken tussen de Gemeente Haarlem en Global Asset Services laten zien dat creativiteit en doorzettingsvermogen het verschil kunnen maken.
Met deze inzichten kijk ik hoopvol naar de toekomst. Een inclusieve arbeidsmarkt is haalbaar, zolang we samen blijven leren, drempels blijven slechten en durven te investeren in een eerlijke arbeidsmarkt voor iedereen. Het Sociaal Innovatiefonds blijft zich hier in ieder geval voor inzetten. Met steun van SZW en andere private financiers hebben we opnieuw de ruimte om nieuwe werkgevers te ondersteunen.
*Rob Peelen is werkzaam bij Social Finance NL en als programmamanager verantwoordelijk voor de uitvoering van het Sociaal Innovatiefonds. Ben of ken je een werkgever die wil investeren in inclusiviteit (minimaal 5 banen) maar tegen drempels aanloopt? Neem gerust contact op via info@sociaalinnovatiefonds.nl.
