Als directeur van de Stichting Nederland Onderneemt Maatschappelijk! volgde Martine Schuijer de Maand van de 1000 Voorbeelden (en ook alle voorgangers de afgelopen jaren) op de voet. Een gesprek over taal, de ontwikkelingen van de banenafspraak en maatschappelijke verantwoordelijkheid.

CopyrightFOTOFLEX.NL

Hoe kijk je terug op deze 1000 Voorbeelden?
“Het blijft geweldig om het enthousiasme te zien dat tijdens zo’n maand overal opborrelt. Ik krijg er zelf altijd een heel vrolijk, en eerlijk gezegd ook wel optimistisch gevoel van. Er gebeurt echt iets op de arbeidsmarkt en ik denk dat het waardevol is dat we daar als project een bijdrage aan kunnen leveren. Dus ik neem meteen maar even de gelegenheid om iedereen te bedanken die betrokken was bij die talloze evenementen in het land!

Toen ik die hele bonte parade van banenmarkten en prijsuitreikingen aan me voorbij zag trekken, dacht ik ook aan eerdere edities en ik vond het mooi om een hele duidelijke ontwikkeling te zien.”

Hoe bedoel je dat?
“Het heeft te maken met de manier waarop over de banenafspraak wordt gesproken. Over de taal rond inclusie. Toen we begonnen met onze projecten over de banenafspraak, was onze communicatie naar werkgevers vooral gericht op het uitleggen van de inhoud van de banenafspraak. Kortom, wat hebben kabinet, werkgevers en werknemers nu eigenlijk afgesproken.

Dat was nodig om de inhoud van de Banenafspraak toe te lichten. Later kwam daar de informatie over de activiteiten van de werkgeversservicepunten, gemeenten en UWV bij. Met als doel om werkgevers van voldoende informatie te voorzien, zodat zij zelf aan de slag konden op het pad van inclusie. Op die manier wilden we het handelingsperspectief van werkgevers vergroten.

We probeerden zo een complex speelveld van arbeidsbemiddelende partijen op praktische wijze te presenteren aan werkgevers.”

En dat is nu niet meer zo?
“Dat doen we ook nog, maar de nadruk ging in de loop van het project steeds meer liggen op best practices. Die inspireren werkgevers. Immers ‘als de buurman mensen met een arbeidshandicap kan aannemen, waarom zou ik het dan niet doen?’ Met het uitwerken van de voorbeelden, kwam ook nieuwe passie. Iedereen wordt tenslotte vrolijk van successen! Dat zie je nu ook weer tijdens de 1000 Voorbeelden.

Maar er zat ook een andere kant aan, trouwens. De verhalen over plaatsingen, vanuit de invalshoek van medewerker, werkgever en bemiddelende organisatie hielpen ons ook in te zien welke praktische vraagstukken bestonden en op welke wijze we daar ondersteuning aan konden bieden. Zo hebben we in de afgelopen jaren onze taal-en-toon aangepast en zijn we meegegroeid met de vraag stand van zaken van de banenafspraak.”

Zie je die verschuiving ook in de politieke ontwikkelingen?
“Al jaren zeggen we tegen elkaar dat woorden ertoe doen. Toen in het voorlaatste regeerakkoord geen enkel woord over de banenafspraak was opgenomen, schreef ik daar een column over.

Mijn zorg destijds was dat als er geen woorden aan de banenafspraak worden gewijd, deze afspraak ook op de achtergrond geraakt. Helaas is deze zorg grotendeels bewaarheid geworden. De voorgestelde aanpassingen van de Banenafspraak c.q. participatiewet die zouden moeten leiden tot vereenvoudiging, zijn te beperkt om daadwerkelijk potten te breken.

Met de komst van het nieuwe kabinet heb ik niet waargenomen dat er een duidelijke andere koers wordt ingezet om de Banenafspraak verder te brengen. De ingezette wijzigingen worden weliswaar voorgezet, maar het echte elan lijkt toch te ontbreken. Daarbij hoor ik tegenwoordig ook het geluid dat ‘werkgevers onvoldoende inzet plegen’.”

En dat stoort je?
“Ja. De afgelopen jaren zijn er veel banen voor mensen met een arbeidsbeperking bijgekomen. Daar hoeven werkgevers geen applaus voor te krijgen, immers het past bij het nemen van verantwoordelijkheid voor de wereld om je heen. Om vraagstukken op te lossen kunnen we niet alleen van ons af kijken, ieder heeft een rol te vervullen bij het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Werkgevers tonen daarbij steeds vaker (maatschappelijk) leiderschap.”

Dus jij gelooft in een banenafspraak-eindsprint?
“Ik denk dat de banenafspraak verbreding en verbetering behoeft. Tijdens de Maand van de 1000 Voorbeelden hebben we alle ingrediënten die voor een inclusieve arbeidsmarkt nodig zijn wel langs zien komen. Maar, laat ik duidelijke taal spreken, ik ben en blijf optimistisch. Omdat ik zoveel mooie dingen zie.

Of het nu is in de invulling van de Sustainable Development Goals, de circulaire economie of op kleinere schaal maatschappelijke ondersteuning in dorp op wijk. Werkgevers vervullen daarin een onmisbare rol, zo laat ook Paul Polman ons weten in zijn videoboodschap.

Zijn boodschap inspireert om op te staan als werkgever, als CEO en samen te werken aan een wereld met goede leefomstandigheden voor iedereen. Laat dat nou ook een van de redenen van oprichting zijn van een van de voorlopers van VNO-NCW, deze week 125 jaar geleden. Deze wens om bij te dragen aan de samenleving is nog steeds actueel.”

Onze oproep aan werkgevers blijft dan ook, sta op en doe met ons mee!

Voor meer inspiratie kijkt u naar de videoboodschap van Paul Polman, voorzitter van de Valuable 500, boekauteur en voormalig CEO van Unilever