Op een gedenkwaardige, bitterkoude dag eind vorig jaar werd de Maand van de 1000 Voorbeelden 2023 afgesloten in het stadion van Fortuna Sittard. Gedenkwaardig was niet de wedstrijd tegen Vitesse, maar wel het initiatief dat bij de afsluitende bijeenkomst werd gepresenteerd: opleidingskansen voor mensen die werken vanuit een baanafspraak.

Daarom keren we een jaar na die slotbijeenkomst terug naar Limburg en stellen de vraag wat er van dit project is geworden. Ter herinnering, het project is erop gericht om medewerkers uit de doelgroep banenafspraak die reeds aan de slag zijn op de arbeidsmarkt scholingskansen te bieden (en zo te werken aan duurzame plaatsingen).

Het project maakt deel uit van de beweging die alle partners van de arbeidsmarktregio Zuid Limburg onderschrijven: maximaal inzetten op een leven lang ontwikkelen. “Er is voor nu 200.000 euro vrijgemaakt om 160 mensen de kans te bieden zich te ontwikkelen op hun werkplek” zegt Jörg Bauer. Hij behoort tot de mensen die zich sterk heeft gemaakt voor de regeling vanuit de werkgeverszijde.

De achterliggende gedachte was dat de banenafspraak meer kan zijn dan alleen een afspraak om mensen bij bedrijven te plaatsen. “Dan begint het op een bepaalde manier pas. Want dan ga je werken aan het duurzaam maken van de plaatsing. Tegenwoordig wordt van mensen verwacht dat ze zich blijven ontwikkelen. Want het werk ontwikkelt ook steeds door.”

Dat vraagt investeringen in mensen, ook of misschien wel juist in mensen uit het doelgroepregister. De meest afgenomen opleidingen lagen dit jaar op digitaal vlak. Denk daarbij niet aan cursus Word of Excel, maar aan digitale vaardigheden in de werktaken. Bijvoorbeeld de basisvaardigheden voor het gebruik van apps voor tijdregistratie of het gebruiken van een scanner.

Passend bij deze groep is gekozen voor kortdurende opleidingen, gericht op taal- en digivaardigheden. “Je moet niet vergeten, veel van deze mensen staan niet perse te springen bij het idee weer te ‘moeten’ gaan leren. Die zijn aan het werk en vinden het dan heel vaak wel klaar.”

Het concept ‘werken aan de duurzame plaatsing’ is dus niet altijd top-of-mind bij werknemers, maar ook niet bij werkgevers. “Zeker als medewerkers op het moment redelijk functioneren, wordt de urgentie niet altijd gevoeld. Daarom hebben we dit jaar geleerd dat het idee achter deze pilot echt moet landen op de werkvloer.”

Bauer en zijn collega’s onderscheiden daarom twee succesfactoren bij de uitrol van een plan als deze. “Het gaat om eigenaarschap bij de jobcoaches, want die kennen de werknemers én de werkgever Zij weten welke werknemers er hun voordeel mee zouden kunnen doen en kunnen het project op een aantrekkelijke manier in de aanbieding doen. De jobcoaches moeten dus vroegtijdig bij worden betrokken en gefaciliteerd worden in dit deel van hun werk.”

Daarnaast is het van belang om werkgevers uit te dagen. “Als die werkgever bezig is met z’n dagelijkse zaken – en dat is vanzelfsprekend ook begrijpelijk – dan kun je dus niet achterover blijven zitten en wachten tot mensen een aanvraag doen. Dan zul je ze proactief moeten benaderen.”

Met deze succesfactoren in de tas kijkt het project terug op een leerzaam jaar. De eerste successen worden geboekt en dit helpt in het verder brengen van deze pilot. De pilot is inmiddels uitgerold in de arbeidsmarktregio Zuid Limburg en Midden Limburg. Tientallen medewerkers ontvingen inmiddels de eerste certificaten. Noord Limburg gaat volgend jaar van start. Er is budget voor circa 300 opleidingen in de hele provincie.

“En dat zullen er de komende maanden alleen maar meer worden! Dat is overigens geweldig om te zien, wat een certificaat met mensen doet. Het straalt ook echt uit naar de organisatie en doet iets op de werkvloer. En dat zorgt weer voor nieuwe opleidingen, want dan denken collega’s: dat wil ik ook!”

Het onderwijs: Vista College
Het Vista College speelt een belangrijke rol in de regio door in te spelen op trends in de arbeidsmarkt en samen te werken met werkgevers. Limburg Leert bleek een interessant nieuw puzzelstukje voor deze aanpak.

Bionda Wijnholds was namens het Vista College als accountmanager betrokken bij dit project. Het ROC VISTA College is een regionaal opleidingscentrum grotendeels in het zuiden van het land, gericht op het bieden van middelbaar beroepsonderwijs (MBO) en volwasseneneducatie.

“Naast het reguliere BOL en BBl onderwijs, bieden we ook opleidingen in het kader van een leven lang ontwikkelen (LLO), bijvoorbeeld praktijkverklaringsroutes en maatwerktrajecten met certificaten tot maatwerk BBL-opleidingen. De focus daarbij ligt op de deelnemer.”

Het Vista College probeert daarnaast actief in te spelen op de behoeften van de arbeidsmarkt. Door trends te volgen en hierop te anticiperen, levert de instelling een bijdrage aan het aanpakken van de arbeidsmarktkrapte.

“De samenwerking met werkgevers is daarvoor belangrijk”, weet Wijnholds. En dat speelt een nog grotere rol bij dit project. “Hierbij geven werkgevers en werknemers zelf aan wat nodig is. Dat heeft dus een echte meerwaarde voor de arbeidsmarkt.”

Wijnholds ziet de voordelen van de proeftuin van het afgelopen jaar niet alleen op macro-economisch niveau, maar ook op individueel vlak. “De trots van deelnemers wanneer ze een certificaat behalen, is onvergetelijk. Veel van deze mensen hebben weinig successen op schoolgebied ervaren. Zo’n certificaat geeft hen het gevoel dat ze echt iets kunnen en serieus worden genomen. Dat is op zichzelf al enorm waardevol.”

Belangrijk voordeel is volgens Wijnholds dat het zeer laagdrempelig is opgezet voor werkgevers. “Vaak hangt rond dit soort projecten veel bureaucratische rompslomp. Dat is hier niet het geval, want een mailtje is voldoende en daarna wordt telefonisch contact opgenomen.”

De werkgever: Abbott Vascular

Verschillende medewerkers van Abbott Vascular (vestiging Heerlen, aldaar circa 200 medewerkers) deden het afgelopen jaar een opleiding in het kader van deze pilot. De ervaringen zijn positief.

“Bij Abbott wordt grote waarde gehecht aan de ontwikkeling van onze medewerkers. Zo heeft iedereen eigen ontwikkelplan, met een bij de functie behorend aanbod aan cursussen”, vertelt Emilia Barrios van Abbott. “Dat varieert van taalcursussen tot opleidingen in de logistiek.”

De opleidingskansen voor mensen die werken vanuit de banenafspraak vormen een mooie aanvulling op dit aanbod. Het maakt dat er voor iedereen in het bedrijf ontwikkelmogelijkheden zijn. “En dat is belangrijk, want het betekent voor mensen veel om te kunnen laten zien wat ze kunnen en daar ook een certificaat voor te krijgen. Het werkt ook heel motiverend voor de hele groep, want het is een extra bewijst dat bij Abbott iedereen meetelt.”