De pilot Sociaal Innovatiefonds (SIF) is een initiatief van het ministerie van SZW en wordt uitgevoerd onder regie van Social Finance NL. Het idee achter de pilot is simpel. Het publiek-private fonds heeft als doel om werkgevers te helpen en te ondersteunen bij het doen van investeringen om groepen mensen uit de doelgroep Banenafspraak aan te nemen.
Wat is nu precies de werkwijze van het SIF? Projectleider Rob Peelen legt uit dat er geen subsidies worden verstrekt. Het gaat om een revolverend fonds, dus om lenigen die weer terug worden betaald. Het SIF ondersteunt als eerste de werkgever bij het kloppend maken van de businesscase, maar ook bij het maken van de juiste afspraken met de arbeidsmarktregio over het vinden, begeleiden en behouden van de doelgroep. “Het doel is namelijk het realiseren van duurzame banen en daar heeft de werkgever de partners uit de arbeidsmarkt voor nodig.”

Vervolgens wordt bekeken welke kosten deze werkgever zal moeten maken en gaat het SIF op zoek naar partners om dat mogelijk te maken. “Mocht er dan nog ondersteuning nodig zijn, dan kunnen wij bijspringen volgens het motto: ‘verbinding waar mogelijk, financieren waar nodig.’ Zo ondersteunen we de inclusieve werkgever vanaf het maken van de plannen tot het rondkrijgen van de financiering en uiteindelijk monitoren we ook de resultaten.”

Impactanalyse
Het afgelopen jaar heeft het SIF twee werkgevers geholpen bij het doen van zulke investeringen: Social Capital en United Repair Centre. Om het effect van deze investeringen te meten, of althans in kaart te brengen, heeft het SIF een impactanalyse van deze financieringen laten doen.

Het bedrijf Social Capital werkt aan het verwezenlijken van een droom: dat alle mensen met een arbeidsbeperking die willen werken, ook een leuke en betaalde baan kunnen vinden. “Wij willen ons businessmodel gebruiken om te laten zien wat er mogelijk is.” Lees hier het hele verhaal over dit inclusieve bedrijf en de samenwerking met het SIF.

“Wij geloven dat het goed is om te investeren in inclusiviteit”, zegt Peelen. “Maar geloven is geen weten, dus daarom deze analyse. Het ministerie van SZW wilde weten wat de maatschappelijke baten en lasten van de investeringen van het SIF zijn, ervan uitgaande dat alle doelen worden gehaald en het gewenste aantal banen wordt gerealiseerd.”

Positief maatschappelijk saldo
Uit de impactanalyse blijkt volgens Peelen dat met de twee financieringen een positief maatschappelijk saldo wordt gerealiseerd van 4,2 miljoen euro. Het gaat hierbij om een toekomstverwachting voor de komende vijf jaar.

Belangrijk om er ook nog bij te vermelden: de eigenlijke maatschappelijke baten van de werkgevers zijn waarschijnlijk nog veel hoger. De analyse richtte zich uitsluitend op de baancreatie die door financiering van het SIF wordt gerealiseerd, en niet op investeringen die door andere (impact)financiers of de werkgever zelf zijn gedaan.

De baten
“De maatschappelijke baten van de investeringen in inclusie komen voor een belangrijk deel ten goede van de maatschappij”, zegt Peelen, “De re-integrant wordt er beter van omdat hij of zij een hoger inkomen krijgt. De baten voor de overheid komen tot stand omdat mensen die gaan werken niet meer afhankelijk zijn van een uitkering of andere ondersteuning. Ook doen ze bijvoorbeeld minder vaak een beroep op zorgvoorzieningen. Het maatschappelijke effect van de investeringen van het SIF om werkgevers te helpen bij het realiseren van zoveel mogelijk reguliere banen voor mensen met een arbeidsbeperking wordt zo heel duidelijk.”

Werkgevers de sleutel
Omdat het gaat om werkgevers die grote aantallen banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt willen realiseren, gaat het om grote investeringen voor de werkgevers zelf. “Er is ook gekeken naar de baten van de werkgever. De werkgevers waar het SIF mee werkt geloven dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt meerwaarde bieden. Zij krijgen er goede en loyale medewerkers voor terug. Dat is winst, maar die winst is moeilijker in getallen te vatten. Uit de analyse blijkt dat de werkgevers hierdoor zelf het minst van de maatschappelijke waarde profiteren die zij realiseren door te investeren in inclusiviteit.”

Dat komt onder andere omdat er geen voorzieningen zijn om de investeringen die de werkgever vooraf moet doen af te dekken. “Als een werkgever iemand uit de doelgroep Banenafspraak aanneemt, zijn er uiteraard voorzieningen beschikbaar. Maar deze voorzieningen zijn gekoppeld aan het plaatsen van een individuele werknemer. Generieke investeringen in bijvoorbeeld het aanpassen van processen worden niet afgedekt.”

Rob Peelen

Achteraf
Bovendien, stelt Peelen, vinden de uitkeringen van de bestaande voorzieningen achteraf plaats, terwijl de investeringen vooraf gedaan moeten worden. “Dit is de reden waarom het SIF actief ondersteuning biedt aan de werkgevers om hun businesscase rond te krijgen. Het SIF draagt daar zelf aan bij, maar zoekt daarvoor ook de samenwerking in de arbeidsmarktregio. Werkgevers hebben de sleutel tot een inclusieve maatschappij in handen door het creëren van inclusieve banen, maar kunnen het niet alleen. Een betere verdeling van de maatschappelijke baten van een inclusieve arbeidsmarkt helpt werkgevers hun rol te pakken.”

Peelen pleit er daarom voor om werkgevers, die willen investeren in inclusie, door de arbeidsmarktregio een compensatie in het vooruitzicht te laten stellen als de plaatsingen eenmaal duurzaam zijn gerealiseerd. Hij noemt het resultaatfinanciering. “Deze compensatie kan bijvoorbeeld komen uit de besparingen die de gemeente en het UWV realiseren op de uitkeringslasten.”

Het spel rond maken
Bij dit model lopen overheden geen extra risico. Ze betalen alleen als de banen en daarmee de besparingen worden gerealiseerd. “Maar ze geven zo wel een extra stimulans aan werkgevers om hun rol te pakken.”

Omdat er een periode zit tussen het moment waarop de werkgever gaat investeren en het moment waarop de compensatie uitbetaald kan worden – nadat de duurzame plaatsing is gerealiseerd – kan het SIF een rol spelen door voor te financieren. “Op zo’n manier krijg je het spel rond. Dan heeft de werkgever de zekerheid en deelt mee in de maatschappelijke baten en de arbeidsmarktregio krijgt een krachtig instrument om te sturen op duurzame baancreatie vanuit de besparingen die daarmee gerealiseerd worden.”

#1000voorbeelden

  • Volg alle ontwikkelingen van de Maand van de 1000 Voorbeelden in het liveblog
  • Zie onze agenda met een overzicht van alle evenementen tijdens de Maand van de 1000 Voorbeelden.
  • Meer informatie en hulpmiddelen zijn te vinden in de Toolkit
  • Luister naar de #1000voorbeelden podcast