Tot vier maanden geleden leidde ik de Kennisalliantie banenafspraak. Inmiddels met pensioen kijk ik graag eens terug op de banenafspraak en de prestaties van de overheid. Maar ook vooruit, want iedereen wacht met smart op het nieuwe kabinet.

Ik ben benieuwd op welke wijze de banenafspraak in het regeerakkoord zal staan. Wordt de doelgroep verbreed, worden de instrumenten ook toepasbaar voor anderen die aan de kant staan? Lijkt me op zich een sympathiek idee. Als je de doelgroep vergroot, ver(drie)dubbelt, wordt de banenafspraak dan evenredig vergroot? En de mensen om wie het begon, die zelden of nog nooit hebben gewerkt, hoe wordt ervoor gezorgd dat die niet wéér achteraan komen te staan? Daar ben ik huiverig voor ja.

Dit onderwerp gaat mij namelijk aan het hart. Ik heb mij de afgelopen 25-30 jaar in allerlei functies met verschillende vormen van inclusief werkgeven mogen bezighouden: vrouwen in topfuncties, culturele diversiteit, de banenafspraak. Van deze laatste ‘klus’ kreeg ik de meeste energie. De intens blije gezichten als men aan de baan begon, de vele mooie verhalen vanuit de sectoren die ik in allerlei boekjes en op de website mocht laten optekenen: dáár doen wij dit werk voor.

Niet voor niets mis ik de prachtige en inspirerende gesprekken het meest. De contacten met bevlogen mensen, die binnen de sectoren overheid en onderwijs met de banenafspraak aan de slag zijn. Die gesprekken noemde ik wel ‘zuurstof voor mijn hersenen’.

Het gaat niet om de handtekening onder een of ander akkoord. Dat is niet de drive, de drive is om iets te betekenen voor mensen.

Kijken we dan naar de overheid. Hoe heeft die de afgelopen jaren op dit vlak gepresteerd? Volgens mij geweldig. Weliswaar loopt de overheid in strikte zin achter op de streefgetallen, maar wie een slagje dieper kijkt ziet meerdere bezwarende parameters aan overheidskant. Zo zijn de sectoren overheid en onderwijs vanwege de afslankoperaties door opeenvolgende kabinetten met ruim 30.000 banen afgeslankt. Taken als repro, groenvoorziening of catering (doorgaans zeer geschikt voor de banendoelgroep) werden afgestoten naar de markt. En tot de al langer geleden aangekondigde vereenvoudiging, blijft het ook een feit dat lang niet iedereen die voor de overheid werkt, ook voor die overheid meetelt.

Als je als overheid dan toch nog circa 13.000 banen weet te realiseren in allerlei functies, vind ik dat een goede prestatie.

Lees ook deel 2 van zijn column. Hier gaat Ad de Ruijter in op verbeterpunten, geeft hij adviezen over de uitvoering van de banenafspraak en stelt hij vragen aan organisaties over de banenafspraak en inclusief werkgeverschap.

_________

Ad de Ruijter was tot enkele maanden geleden vormgever en manager van de Kennisalliantie banenafspraak. Hij is ambassadeur Diversiteit & Inclusieve Samenleving.