‘In crisistijd heeft diversiteit even geen prioriteit bij bedrijven’ titelde Trouw vorige week. Het Financieel Dagblad meldde dat de “crisis een bom onder de Banenafspraak legt”. Dat laatste artikel heeft inmiddels al tot Kamervragen geleid. Een argeloze krantenlezer zou gemakkelijk kunnen denken dat het einde van de Banenafspraak nabij is. Dat is echter – gelukkig – niet het geval. De afgelopen jaren is een inclusieve beweging op de arbeidsmarkt op gang gekomen.
Natuurlijk: elke economische crisis heeft gevolgen op de arbeidsmarkt. De huidige crisis treft een aantal sectoren hard. In die sectoren zullen veel mensen hun baan verliezen. Het is waar dat mensen met een tijdelijk contract, waaronder mensen uit de doelgroep Banenafspraak, kwetsbaar zijn als bedrijven harde keuzes moeten maken om het voortbestaan van hun onderneming te garanderen.
Daar maken wij ons ook zorgen over.
Maar dat betekent nog niet dat er ‘een bom’ onder de Banenafspraak ligt, om het FD te citeren. Ter herinnering, de afspraak om in 2026 125.000 nieuwe banen voor mensen met een arbeidsbeperking te realiseren, is ook niet bepaald onder het gunstigste economische gesternte geboren. En toch zijn de doelen tot nu toe altijd met verve gehaald. Dat maakt de Banenafspraak – tot en met maart dit jaar – een van de meest succesvolle arbeidsmarktprojecten in de recente geschiedenis.
Daarnaast treft de huidige crisis, die onder bijzondere omstandigheden is ontstaan, bepaalde sectoren bovengemiddeld hard. In andere sectoren is er juist behoefte aan nieuwe mensen. Het blijft daarom cruciaal dat UWV werkzoekenden met een arbeidsbeperking snel en energiek ‘matcht’ op vacatures, vol inzet op middelen als digitale banenmarkten voor werkzoekenden met een beperking en dat instrumenten als ‘NLwerkt door’, opgezet om mensen snel van werk naar werk te begeleiden, volop worden benut. Dit ook voor mensen uit de doelgroep Banenafspraak.
Recent gaf de alliantie ‘Samen werken voor werk’ (ABU, Cedris, NRTO en OVAL) een signaal af om “gerichte maatregelen te nemen om te voorkomen dat er een ‘coronabestand’ met werkzoekenden ontstaat.” Deze oproep is niet onterecht. Er is ruimte in wet- en regelgeving nodig om mensen uit de doelgroep Banenafspraak te beschermen tegen nodeloze uitval.
Er zijn nog geen officiële cijfers van UWV over de gevolgen van de coronacrisis op de werkgelegenheid van mensen met een arbeidsbeperking. Uit een – nog lopend- onderzoek dat we samen De Normaalste Zaak hebben opgezet onder ruim 200 inclusieve organisaties, blijkt in elk geval dat 80% van deze werkgevers verwacht eind dit jaar evenveel of zelfs meer mensen uit de doelgroep in dienst te hebben. “Slechts” 6% gaat er vanuit tegen die tijd minder mensen uit de doelgroepen in dienst te hebben.
Dit laat duidelijk zien dat veel werkgevers de afgelopen jaren de waarde van inclusie hebben leren kennen. Er is een inclusieve beweging met een kopgroep van intrinsiek gemotiveerde werkgevers. Deze beweging – versterkt door de prestaties van de ruim 60.000 mensen die in het kader van de Banenafspraak een baan hebben gevonden – laat zien dat de Banenafspraak leeft. Duizenden werkgevers hebben ontdekt dat inclusie loont, zowel economisch als maatschappelijk. En dat geldt ook in economisch zwaarder tij.