Studenten met een arbeidshandicap of chronische aandoening zijn even waardevol als andere studenten. Vandaar dat het Nijmeegs Werklab meehelpt een brug te slaan naar de arbeidsmarkt voor studenten met een beperking.
Enkele weken geleden ontvingen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Radboud Universiteit, ROC Nijmegen, Werkbedrijf Rijk van Nijmegen en UWV Werkbedrijf de Bridge of Fame Award 2022. Met het project Werklab bieden zij maatwerk voor begeleiding van studenten met een ondersteuningsvraag naar een stage of een passende baan op de arbeidsmarkt. Want ondanks de krapte op de arbeidsmarkt ervaren studenten met een arbeidshandicap of chronische aandoening nog steeds dat zij minder snel een baan vinden dan andere studenten.

Brug slaan

De jury was met Werklab vooral onder de indruk van de brede samenwerking waarbij meerdere onderwijssectoren zijn betrokken en van de borging van deze specifieke studentenbegeleiding als onderdeel van het reguliere onderwijsproces. De onderscheiding bestaat dan ook uit brugdelen die voor deze samenwerking staan. De winnaars ontvingen de award uit handen van Nicole Stolk, directielid van De Nederlandsche Bank.

Een paar vragen aan Piroska Masthoff die met enkele collega’s van het Werklab de Award in ontvangst nam. Zij is vanaf de start van dit project stage- en werkbemiddelaar voor HAN-studenten.

In het Rijk van Nijmegen zouden, vanwege een beperking of ziekte, duizenden hoog opgeleide studenten extra ondersteuning nodig hebben tijdens en rond hun studie. Vooral bij de overgang naar stageplaatsen en de arbeidsmarkt. Gaat het echt om zulk grote aantallen?
Piroska Masthoff: ‘Als je bedenkt dat alleen al op de Hogeschool Arnhem Nijmegen al zo’n 37.000 studenten zitten waarvan zeker 10 procent studeert met een functiebeperking of chronische ziekte, kun je daar wel van uitgaan. Er wordt heel vaak gedacht dat studenten op hbo- en wo-niveau het allemaal zelf wel redden. Dat ze zich bijna probleemloos een plek op de arbeidsmarkt verwerven. Gelukkig geldt dat voor de meesten. Maar er is ook een groep die er vanwege omstandigheden moeite mee heeft. En zelfs alsnog tussen wal en schip terechtkomt als ze het diploma haalt.’

Gaat jullie dienstverlening zover dat je in de gaten houdt hoe het na de opleiding met studenten gaat?
‘Voor mijzelf sprekend: als stagebemiddelaar bij de HAN ga ik na of iemand duurzaam landt. Bij de HAN richten we ons trouwens vooral op stages. Dat is voor studenten de eerste kennismaking met het werkveld en hierbij kunnen ze al tegen bepaalde hindernissen aanlopen. Bij Radboud Universiteit ligt de nadruk meer op de eerste baan na het afstuderen.’

Stage in deeltijd
Masthoff noemt vanuit haar contacten het voorbeeld van een student met de ziekte van Crohn en dat van een meisje met chronische vermoeidheidsklachten. Aandoeningen waar zij hun hele leven hinder van ondervinden. ‘Dat leidt hoe dan ook tot verminderde belastbaarheid. De praktische vraag is dus of ze ook stage in deeltijd kunnen lopen. Maar er zijn ook studenten die die vraag niet stellen en vooral maar niet over hun beperking beginnen. Veel studenten starten met hun stage zonder vooraf aangegeven te hebben wat ze nodig hebben in verband met hun beperking. Hierdoor lopen ze binnen enkele weken tegen de grenzen van hun draagkracht aan. Terwijl dat niets te maken heeft met de inhoud van het werk maar wel met organisatie en verdeling van uren.’

Er vallen vast studenten in het doelgroepregister voor de banenafspraak omdat ze, gegeven hun beperking, niet in staat zijn om gelijk op eigen kracht het minimumloon te verdienen?
‘Dat is een hele lastige binnen het hoger onderwijs. Het merendeel staat niet in het register. Die administratieve route is niet aan de orde omdat de meesten regulier onderwijs hebben gevolgd. De meeste jongeren met een beperking bij ons weten niet eens dat het doelgroepregister bestaat en wat dat voor hen kan betekenen.’ Volgens Masthoff is er alle reden om het doelgroepregister te verbreden.

Jullie zijn in 2019 gestart, met als doel ‘het ondersteunen van kwetsbare studenten bij het vinden van stageplekken en betaald werk’. Wat was de aanleiding?
‘De kloof tussen onderwijs en arbeidsmarkt. En onderzoek waaruit bleek dat niemand de wettelijke taak heeft om daar wat aan te doen. Voor scholen eindigt de opdracht bij het diploma, UWV is uiteindelijk een uitvoerings- en uitkeringsinstantie en het werkbedrijf begeleidt mensen naar werk. De kracht van de samenwerking in het Werklab is dat organisaties bij het begeleiden van studenten over de grenzen van hun wettelijke kaders heen werken. We hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid in studentbegeleiding.’

Hoe bijzonder is dat? In menige regio wordt die als vanzelfsprekend gezien.
‘Op zich zou het vanzelfsprekend moeten zijn. Maar meer dan nu werd bij ons en elders in het verleden nogal eens gezegd wat vooral niet tot iemands taak en dienstverlening behoorde. Terwijl je met preventie belemmeringen kunt voorblijven. Wettelijk is het nog steeds niet mogelijk dat je zolang als een student nog op een school ingeschreven is, een arbeidskundig onderzoek inzet. Ontschot wat niet kan, zeggen wij. Al is het door er eerst mee te experimenteren.’

Is het Werklab een blijvertje?
‘Het project was bedoeld om aan te jagen. Dat houdt eind van dit jaar op te bestaan. Maar de samenwerking is wel gevonden. Die blijft wel want die zit nu in ons dna.’

Hoe goed weten jullie werkgevers te vinden?
‘We organiseren events waarvoor we ook ondernemers uit de regio uitnodigen. Maar eerlijk gezegd is werkgeversbetrokkenheid nog wel een speerpunt voor de komende tijd. Zeker nu we intern de zaken op orde hebben.’

Wat kunnen andere regio’s van het Werklab leren?
‘Dat je voelt maar ook meent dat je iets wilt doen voor een doelgroep die niet als eerste in jouw statuten staat. En dat je het dan ook nog durft te doen.’

Tekst: Klaas Salverda

Kijk hier voor het filmpje waarmee het Werklab zich nomineerde
Lees hier hoe het WerkLab Thomas heeft geholpen bij het vinden van een passende stage
Meer lezen over de aanleiding in 2019? Mind the Gap.