Het is een tijd waarin we te maken hebben met een groot personeelstekort in vrijwel alle sectoren. En tegelijkertijd staan er mensen langs de kant die afhankelijk zijn van een uitkering. Ik hoor u mogelijk denken “dat lossen we dan toch zo op”. Helaas is dit niet het geval. Immers we hebben te maken met een situatie waarin momenteel mensen niet zomaar langs de kant staan. Het is geen eenvoudige situatie meer van vraag en aanbod.

De mensen die langs de kant staan kunnen niet zelf de weg naar werk vinden. Zij dienen geholpen te worden door gemeenten (danwel UWV bij Wia en Wajong) waar zij veelal in de uitkering zitten. Te lang is door gemeenten gedacht dat met geringe inspanning de weg naar werk gevonden kan worden. Nog steeds hebben klantmanagers Werk bij gemeenten die de begeleiding naar Werk doen teveel mensen uit de uitkering in hun bestand om naar werk te begeleiden. Gemiddeld is dit nu 80. Dit blijkt uit recent onderzoek van de Arbeidsinpectie in opdracht van het ministerie van SZW onder 120 gemeenten.

Het is nodig dit te verlagen naar 35 zodat er meer aandacht kan zijn voor ontwikkeling en begeleiding voor deze kandidaten. Ook de Werkontwikkelbedrijven (voormalig SW) kunnen hier een passende tijdelijke ondersteuning bieden samen met de gemeente en ook voor UWV.

De consequentie is dat dan niet iedereen in de uitkering geholpen kan worden, maar beter kwaliteit en resultaat behalen op een kleinere groep dan de aandacht verwateren over iedereen waardoor resultaten uitblijven.

Ook dient er meer geïnvesteerd te worden in kennis om beter te kunnen inspelen op de verschillende arbeidsbeperkingen, waardoor deze kandidaten tot de doelgroep Banenafspraak behoren. Tot slot is de begeleiding op de werkplek, samen met de werkgever, van groot belang om duurzaamheid te borgen en terugval te voorkomen. Dat laatste moeten we samen doen.

Orionis Walcheren heeft deze keuzes al 3 jaar geleden gemaakt waardoor er nu veel meer kandidaten naar werk uitstromen, weer meedoen, gezonder zijn en gelukkiger worden. Het kan dus! Ik roep gemeenten op om deze scherpe keuzes ook te maken!

Aan de werkgeverskant is het van belang dat niet meer wordt gezocht naar kandidaten die de volledige functie kunnen uitoefenen, maar een aantal taken uit de gevraagde functie. We zien nu eenmaal dat de huidige kandidaten die onder de Banenafspraak vallen lang niet altijd de brede functie kunnen uitoefenen. Dat betekent geenszins dat zij niet van waarde kunnen zijn! Immers we zien in de praktijk dat een gedeelte van een functie uitstekend kunnen worden en zij zeer waardevol zijn.

Dit goed met werkgevers afstemmen en analyseren waar de mogelijkheden zijn is een stuk dienstverlening waar gemeenten en UWV werkgevers mee kunnen helpen. Dit vraagt van werkgevers echt een andere kijk op de inrichting van de werkzaamheden. We hebben vele voorbeelden waar dit echt al succesvol is ingericht zodat de kandidaten echt kansen krijgen.

Verder zijn er verschillende mogelijkheden om werkgevers te ondersteunen bij het in dienst nemen van kandidaten die onder de Banenafspraak vallen. Zo is er bij een verminderde loonwaarde, wat kan worden vastgesteld door een arbeidsdeskundige, de mogelijkheid om bij de gemeente een loonkostensubsidie te ontvangen (dit heet bij UWV loondispensatie). Dus als een medewerker minder productief is wordt dit door de gemeenten en UWV gecompenseerd. Verder kan er sprake zijn van een no-risk polis waardoor bij terugval in ziekte de loonkosten worden overgenomen door de gemeente danwel UWV. En zo zijn er nog veel meer mogelijkheden.

Ik ben ervan overtuigd dat we met deze bovenvermelde acties de Banenafspraak (en meer) echt kunnen halen!

*Henk Guise is algemeen directeur van Orionis Walcheren (ontstaan uit de drie voormalige sociale diensten van Vlissingen, Middelburg en Veere en het sw-bedrijf van Walcheren)