Ik merk dat ik het geloof verlies. Dat mijn geduld op raakt en mijn woede toeneemt. Ik weet in alle oprechtheid niet meer wat wij als vakbond nog kunnen doen om de banenafspraak te laten lukken. Vanuit de FNV hebben wij jaren geleden al een alternatief plan gelanceerd, waarbij we het recht op werk voor mensen met een arbeidsbeperking centraal stelden. Het kreeg navolging in de politiek, maar met de val van het kabinet Rutte 3 verdween het initiatiefwetsvoorstel in een diepe la en uit de politieke belangstelling.

Nu ligt er een voorstel om de banenafspraak te vereenvoudigen. Maar het is niet genoeg. Lang niet genoeg. Er moet een systeemverandering in gang worden gezet. Waarbij we de mensen centraal zetten, niet de werkgevers. Ook niet de wethouders. En ook niet de financiën. Het is een kwestie van willen en een kwestie van doen. Maar al jaren constateer ik: werkgevers willen met loonkostensubsidie makkelijk bemiddelbare mensen best wel aan de slag helpen. Maar als er meer en structurele begeleiding nodig is, dan wordt het een ander verhaal. Dan geven werkgevers niet thuis. Om zich vervolgens ook te verzetten tegen de verhoging van de bijstand. Het vangnet dat allang geen vangnet meer is, maar waartoe mensen met een beperking wel zijn veroordeeld: snoeiharde en ingewikkelde regelgeving om in aanmerking te komen voor een inkomen dat aantoonbaar onleefbaar is.

De gerealiseerde banen blijven achter, wijst de laatste tussenstand opnieuw aan, en dat is al sinds 2020. De groep welwillende werkgevers in de markt is te klein, om over de overheid zelf maar niet te spreken. Alle oplossingen die worden aangedragen zijn gericht op het verder ontzorgen van… Ja, van wie eigenlijk? Niet van de mensen om wie het in 2013 ging. Om wie het nu ook nog zou moeten gaan. Volgens de officiële telling komen we voor bijna 19.000 mensen met een beperking onze afspraak om banen voor hen te realiseren niet na.

Misschien bent u beledigd na dit gelezen te hebben. Geloof me, dat is niets vergeleken met hoe de mensen zich voelen die we als samenleving in de kou laten staan. Het akkoord van het kabinet biedt vooralsnog ook geen enkel vooruitzicht op verbetering van hun positie. Het is dus aan ons. U kunt ons herziene voorstel binnenkort tegemoet zien.

*Kitty Jong is vicevoorzitter van de FNV