Bij het aannemen van mensen met een arbeidsbeperking weet je van te voren dat er misschien aanpassingen nodig zijn. Dat gaat niet alleen om fysieke werkplekaanpassingen, maar ook om de belastbaarheid van werknemers. Op 12 december kwamen werknemers, werkgevers en dienstverleners bij elkaar om te bespreken wat de theoretische term ‘belastbaarheid’ betekent in de praktijk.
De Masterclass belastbaarheid onder leiding van Tom van ’t Hek startte met een aantal praktijkverhalen. Zo vertelde Jaap Vreeken van BVB Logistics hoe hij er met wat aanpassingen in de werkwijze een loyale werknemer bij kreeg. ‘Maarten kan niet te veel informatie tegelijk verwerken. We hebben gezorgd dat hij door 1 vaste collega wordt aangestuurd. Van anderen hoeft hij geen orders aan te nemen. Hij is nu meer dan een jaar in dienst en het loopt prima.” Vreeken is zichtbaar trots op de match: “Ik vind dit een prachtig verhaal. Dit is een win-winsituatie, ik wil ‘m niet meer kwijt. En hij gaat ook door het vuur voor het bedrijf.”
Tijd nemen voor inventarisatie
Uit de verhalen van jobcoach Michael Lafeber en werknemers Gert-Jan Bouma en Wendy Legierse-Louwers bleek dat het vooral belangrijk is om eerlijk naar je belastbaarheid te kijken. Wendy Legierse: “Ik ben twee jaar bezig geweest om mijn belastbaarheid te onderzoeken, en ook zelf te accepteren dat ik niet meer dan vijf uur per dag energie heb, voor álles, dus ook huishouden en dergelijke. Een instrument als proeftijd is niet voor iedereen handig. Ik voel me in de zomer beter dan in de winter. Als mijn proeftijd in de zomer is geeft dat een vertekend beeld.” Michael Lafeber benadrukte dan ook dat eerlijk communiceren over je belastbaarheid essentieel is om teleurstellingen te voorkomen. “We willen duurzame plaatsingen, en niet eerst vijf of zes mismatches. Dan is het belangrijk dat je op een plek komt waar je niet over je grenzen gaat.” Gert-Jan Bouma is fulltime aan de slag als projectleider bij de provincie Friesland. “Omdat ik blind ben, kost nieuwe informatie verwerken tijd en energie. Ik heb niet meteen overzicht, lees alles per regel, ook grote tabellen in Excel. Dat is vermoeiend, maar volgens mij is iedereen wel eens heel moe na een werkdag. Ik kan meer dan werkgevers vaak denken, ik reis bijvoorbeeld ook gewoon met openbaar vervoer.”
Matchen is mensenwerk
Ook voor arbeidsdeskundige Susan Breunissen van UWV is matchen op belastbaarheid mensenwerk. “Belastbaarheid wordt vaak volgens een procedure vastgesteld omdat er een verzekering aan ten grondslag ligt. Maar waar we nu over praten is belastbaarheid in het werk zelf. Ook het UWV kijkt dan naar wat je kunt in de praktijk en wat de werkgever nodig heeft. Vervolgens komt een loonwaardemeting, en dan gaat het over wat je daadwerkelijke productiviteit op de concrete werkplek is. Loonwaarde is dus niet hetzelfde als belastbaarheid. Maar je kunt wel je loonwaarde verhogen, als je op een plek terecht komt waar je met jouw specifieke belastbaarheid goed kunt functioneren.” Voor de interactieve sessies startten gaf dagvoorzitter Tom van ’t Hek de aanwezigen nog wat overdenkingen mee. “Neem de tijd voor een proces. Ik las ooit een onderzoek waaruit bleek dat kinderen in het begin eigenlijk veel sneller kruipen dan dat ze lopen. Het is dus eigenlijk niet logisch om te gaan lopen. Toch doen alle kinderen het, omdat ze intuïtief aanvoelen dat als ze een paar maanden investeren, het op de langere termijn iets oplevert. En het is belangrijk open het gesprek aan te gaan. Daarbij is het aan de werkgever om te zorgen dat het echt een gelijkwaardig gesprek wordt.”
Concrete tips
De deelnemers aan de Masterclass namen deze inzichten mee naar de interactieve sessies. In twee groepen spraken werknemers, werkgevers, maar bijvoorbeeld ook een trainer van Bartimeus (landelijk expertisecentrum voor mensen die blind of slechtziend zijn) met elkaar om te komen tot concrete tips en aanbevelingen. De ene tafel concentreerde zich daarbij op het werknemersperspectief, de andere tafel op de werkgevers. Geen eenvoudige opgave, want als iets duidelijk werd uit de persoonlijke verhalen is dat iedere case uniek is. Zo kun je als je zelf solliciteert, soms beter in een persoonlijk gesprek toelichten wat je beperking met zich meebrengt. Zoek je een baan via een jobcoach of bemiddelaar, dan is het juist belangrijk dat je meteen in het begin veel vertelt over wat je nodig hebt in een baan, zodat die de werkgever kan vinden waar dat ook realiseerbaar is. Na een boeiende sessie van een uur bleek elke tafel toch een flink aantal aanbevelingen verzameld te hebben. Deze worden binnenkort uitgewerkt tot een handzame checklist voor werkgevers en werknemers. De grote lijnen:
- Face to face het gesprek aangaan is essentieel, zo ontstaat wederzijds begrip
- Wees open over belastbaarheid en de mogelijkheden om dit in te passen in een baan
- Zorg voor een objectieve tussenpersoon, bijvoorbeeld een jobcoach, die zowel werknemer als werkgever aan kan spreken en dichter bij elkaar kan brengen
Benieuwd naar het hele verhaal van alle deelnemers? Bekijk hier de Masterclass:
De Masterclass belastbaarheid werd georganiseerd door Op naar de 100.000 banen en de Lucille Werner Foundation.