Grote programma’s rond duurzame inzetbaarheid, nieuwe concepten om mensen te werven, andere manieren van kijken naar ondernemerschap en publiek-private samenwerking rond inclusie. De bijeenkomst ‘Durf jij?! #Samenwerkenloont’ stond in het teken van een frisse blik op het vinden en behouden van personeel.
Er waren ruim honderd werkgevers afgekomen op de bijeenkomst bij sociaal ontwikkelbedrijf iWerk in Assen. De avond werd georganiseerd door NLwerktaanwerk, VNO-NCW Noord, Werk in Zicht en SBB (Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs en Bedrijfsleven). Op naar de 125.000 banen haakte aan bij het onderwerp Banenafspraak.

Aanleiding van de bijeenkomst was natuurlijk de krapte op de arbeidsmarkt. Het is voor werkgevers een steeds grotere uitdaging om nieuw personeel te werven. Dat maakt het ook belangrijker om aandacht te geven aan de (duurzame) inzetbaarheid van de al aanwezige medewerkers.

Inspirerend was in ieder geval de leiding van dagvoorzitter Dieger ten Berge. Hij stelde de aanwezigen niet alleen prikkelende vragen over leiderschap en inclusie, maar nodigde ze ook uit met elkaar in gesprek te gaan en de opbrengsten van deze gesprekken gerust op de tafels te schrijven. “We doen het samen vanavond. Natuurlijk leren we van de sprekers, maar zeker ook van elkaar.”

Circulair en sociaal
De eerste spreker was Douwe Jan Boersma (Opnieuw). Centraal in zijn verhaal stond de stap van ondernemerschap naar sociaal ondernemen. Hij had een florerend bedrijf, werd bijvoorbeeld tweede in de prestigieuze Friese Ondernemersprijs en toch bekroop hem het gevoel: is dit dan wat ik wil?

En het antwoord was ‘nee’. Boersma maakte de bewuste keuze zijn focus te verschuiven. In plaats van een onderneming gericht op het behalen van winst alleen, wilde hij een bedrijf waar welzijn, welbevinden en welvaart in gelijke mate de drijvende krachten zouden zijn. Het resultaat is Opnieuw, met als corebusiness het hergebruiken van materialen om (kantoor)meubilair te maken.

Met 52 medewerkers, waarvan bijna de helft met een afstand tot de arbeidsmarkt, dicht hij naar eigen zeggen een gat tussen commerciële bedrijven en de sociale werkvoorziening. “Met oude spullen doen we nieuwe dingen. We maken mooie producten en dat vinden onze klanten ook. Dat doen we met oog voor elkaar, dus ook voor de mensen die een steuntje nodig hebben. Deze aanpak werkt. Het is een kwestie van durven.”

Open Hiring
Het veelbesproken concept Open Hiring, waarbij iedereen die zelf vindt dat hij of zij een functie uit kan oefenen, zich aan kan melden voor een baan, werd toegelicht door Loes de Volder. Bij haar bedrijf MamaLoes, een winkel voor tweedehands babyspullen, werkt zij al jaren naar volle tevredenheid op deze manier.

Als je vier uur op een dag op je benen kunt staan en tien kilo kunt tillen, kun je inschrijven. Komt er een plek vrij binnen het bedrijf, dan volgt een kennismakingsgesprek en kan de kandidaat beginnen. De Volder noemt deze aanpak niet spannender dan andere aspecten van ondernemen.

Op een vraag uit de zaal of deze wervingsmethode ook zou passen bij meer specialistische taken, antwoordde De Volder. “Het begint ermee de eisen aan een functie goed helder te hebben. Of ervoor te kiezen functies op te knippen en zo instapbanen creëren. Neem vervolgens een proefperiode in acht om van beide zijden te kijken of het functioneert. En als je dat doet met een luisterend oor en op basis van gelijkwaardigheid, zie ik eigenlijk geen reden om niet op deze manier te werken.”

Duurzame inzetbaarheid
Bij schoonmaakbedrijf CSU is veel aandacht voor de inzetbaarheid van de medewerkers. Annelies Haaijer vertelde over het portaal ‘Fris in je werk’. Het bedrijf doet dit niet alleen omdat het wil dat de medewerkers zich prettig voelen in hun werk, maar ook omdat gelukkige collega’s gemotiveerde collega’s zijn.

Binnen dit portaal is aandacht voor drie clusters: Vitaliteit & Gezondheid, Opleiding & Ontwikkeling en Loopbaan & Mobiliteit. Daaronder vallen thema’s als talentontwikkeling en sociale veiligheid, maar ook ziekteverzuim.

Haaijer zoemde in op dat laatste onderwerp. Ze noemde het fundamenteel om aandacht te hebben voor onderliggende problemen waar medewerkers mee kunnen kampen, bijvoorbeeld mantelzorgverplichtingen of stress door geldzorgen. “Er heerst vaak een taboesfeer rond dit soort problemen. Terwijl we ze op kunnen lossen door over te praten. Het bespreekbaar maken, en hierin trainen we onze leidinggevenden ook, is daarom een voorwaarde om oplossingen te kunnen zoeken.”

Publiek-private samenwerking
De laatste spreker was ondernemer Gert IJszenga. Samen met een compagnon maakte hij van het Assense Campooz een van de vijf grootste vouwwagenproducenten van Europa. Campooz gelooft in eerlijke producten, die lang mee gaan, voor een eerlijke prijs. En het gelooft in het maken van impact. Dat wil IJszenga ook bereiken op sociaal vlak.

Daarom haalt Campooz alle productie terug naar Nederland. Om dat doel te bereiken werd met Werkplein Drentsche Aa een unieke samenwerking opgezet, ondersteund door het Sociaal Innovatie Fonds. De samenwerking bood het bedrijf de zekerheid om investeringen te doen en zo nieuwe banen te creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

IJszenga vertelde over de weg die geleid heeft naar de samenwerking met WPDA en de verschillen in benadering tussen overheden en bedrijven. Uiteindelijk lukte het om tot elkaar te komen. “Dat had tijd nodig. De overheid is gewend per individu te faciliteren, maar wij zochten een oplossing om alle productie naar Nederland te halen. Met een matrix aan regelingen en ondersteuning van het SIF hebben we nu alles inzichtelijk en heldere afspraken.”

“We zijn een gewoon commercieel bedrijf, geen werkverschaffers”, vat IJszenga samen. “We werken gewoon met vacatures. Als WPDA daar kandidaten voor heeft, gaan we het gesprek aan. Daarbij vragen we niet naar iemands achtergrond, wel naar wat iemand nodig heeft om het werk te kunnen doen. Dan kunnen we beginnen en dan hoort iedereen gewoon bij Team Campooz. Inclusie kent vele vormen. Het is eenvoudigweg een kwestie van een vorm zoeken die bij jou en het bedrijf past.”

En daarmee kwam er een einde aan een bijeenkomst over durf, het verleggen van grenzen en het loslaten van denkpatronen, zoals Martin Hofstra in zijn inleiding al zei. Hofstra is directielid van Werkplein Drentsche Aa, waar iWerk onderdeel van is. Maar vanavond ging het allereerst ook om inspiratie. En het kan haast niet anders dan dat de aanwezige werkgevers hier geïnspireerd zijn geraakt.