De ministerraad heeft ingestemd met het wetsvoorstel Participatiewet in balans. Minister Carola Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen stuurt de wet nu aan de Tweede Kamer.

Carola Schouten Beeld: ©RVD – Valerie Kuypers en Martijn Beekman

Het demissionaire kabinet wil in de dienstverlening aan mensen met een bijstandsuitkering meer uitgaan van vertrouwen. Ook moet de uitvoering voor gemeenten gemakkelijker worden en mogen professionals meer rekening houden met wat er speelt in iemands leven.

Demissionair minister Schouten: ‘Als je bent aangewezen op een bijstandsuitkering komt er veel op je af. Wij willen een overheid die dan naast mensen gaat staan. Die oog heeft voor wat er speelt in jouw leven. Ik ben daarom heel blij dit wetsvoorstel aan de Tweede Kamer aan te kunnen bieden. Met de nieuwe wet zetten we concrete stappen om de mens centraal te stellen boven de regels’.

Menselijke maat, vertrouwen en eenvoud
De ‘menselijke maat, vertrouwen en eenvoud’ in het voorstel blijkt onder meer uit de volgende voornemens.

  • Mensen mogen straks tot 1.200 euo aan giften ontvangen zonder dit op te hoeven geven. Ook mogen zij naast hun uitkering tot 15% aan bijverdiensten zelf houden voor de periode van (ten minste) een jaar. Het kabinet maakt hiermee de opstap naar werk vanuit de uitkering aantrekkelijker.
  • Wanneer de stap naar werk te groot is, mag iemand ook vrijwilligerswerk doen of een andere vorm van maatschappelijke participatie.
  • Het verlenen van mantelzorg heeft geen gevolgen voor de uitkering. Wanneer iemand tijdelijk vanwege het verlenen van mantelzorg inwoont bij diegene, behoudt hij in die tijdelijke situatie een eigen recht op bijstand.
  • Gemeenten krijgen meer ruimte om een passende maatregel op te leggen als mensen zich niet houden aan de regels. Nu dient de gemeente de bijstandsuitkering standaard te korten.
  • Gemeenten krijgen de mogelijkheid om een bijstandsuitkering met terugwerkende kracht te verstrekken, tot drie maanden terug. Dit kan schulden voorkomen en financiële problemen verminderen.
  • De nieuwe wet kent ook een aantal praktische aanpassingen. Zo wordt het mogelijk om een bijstandsaanvraag te doen met het rijbewijs als identiteitsbewijs. En als mensen per ongeluk een verkeerde aanvraag doen, blijft de datum van de aanvraag gelden. Ook wordt de verrekening van het vakantiegeld met de bijstand vereenvoudigd.

Raad van State
Afgelopen week bracht de Raad van State advies uit over het voorliggende wetsvoorstel. Dit belangrijkste adviesorgaan van de regering onderschrijft nut en noodzaak van de aanpassing van de Participatiewet. Ook benadrukt de Raad het belang van een meer fundamentele herziening van de wet.
De inwerkingtreding van het wetsvoorstel hangt mede af van wanneer de Kamer het voorstel na het zomerreces behandelt.

Tekst: Klaas Salverda