Het studiesucces van studenten met autisme is even goed als het studiesucces van hun medestudenten. Dat blijkt uit onderzoek van wetenschapper Theo Bakker onder studenten van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU).
Bakker promoveerde eerder deze maand aan de Vrije Universiteit in Amsterdam in de klinische ontwikkelingspsychologie. In zijn onderzoek vergelijkt Bakker 101 bachelorstudenten met autisme met circa 2.500 studenten met een andere ondersteuningsbehoefte, zoals dyslexie en ADD/ADHD, en 25.000 studenten zonder ondersteuningsbehoefte.
Hij vond geen verschillen tussen studenten met en zonder autisme in gemiddelde cijfers, uitval en het behalen van hun diploma. Wel is er verschil in studievoortgang als het om het afleggen van toetsen gaat. Autistische studenten komen vaker niet naar tentamens dan hun medestudenten. Om in te schatten of een student met autisme vertraging zal oplopen is het van belang daarnaar te kijken, stelt Bakker. Hogere onderwijsinstellingen kunnen zo gericht de ondersteuning van autistische studenten verbeteren.
Accommodeer verschillen
Eén reden waarom Bakker studenten met autisme wilde onderzoeken was een uitspraak van de Canadese politiek filosoof Will Kymlicka. Die zegt ‘dat het accommoderen van verschillen de essentie is van ware gelijkheid’. Bakker meent dat inzicht in het studiesucces van autistische studenten van belang is voor inclusiviteit van alle studenten.
Uw onderzoek toont aan dat het beter gaat met autistische studenten dan tot nu toe de indruk was. Wat een hoopvolle uitkomst!
‘Ja, van tevoren had ik veel gelezen over studenten met autisme in Amerika, Engeland, Australië en België. Daaruit kwam naar voren dat veel van hen de studie niet afmaken. Zij stuiten op tal van barrières. Vervolgens bleek dat de door mij onderzochte groep van honderd Nederlandse studenten met autisme weinig verschilt van overige studenten.’
U gaf in NRC aan dat een diploma een sleutel is tot werk en inkomen. Maar slechts een derde van álle mensen met autisme heeft betaald werk. Er zijn kennelijk dus mensen waarbij autisme echt een handicap is.
‘Ja, zij het dat een universitair diploma wel veel meer kans biedt op betaald werk.’
Heeft u ook onderzocht hoe deze studenten later terechtkomen en of daar dan ook zo weinig verschil bestaat?
‘Helaas niet. Dat had ik wel graag willen doen, maar die gegevens had ik niet.’
Wat hebben werkgevers aan de uitkomst van uw onderzoek?
‘Het is voor hen misschien goed om te weten dat mensen met autisme gemiddeld iets ouder zijn als ze afstuderen. Dat wil niet zeggen dat ze er onnodig lang over hebben gedaan. Ze studeren heel bezield. Je kunt gouden krachten binnenhalen. Tegelijk is het wel van belang om met elkaar in de gaten te houden hoe het met iemands belastbaarheid is gesteld. Kenmerkend voor deze groep is dat ze dat zelf niet altijd in de gaten hebben.’
De ondersteuning van onderwijsinstellingen eindigt bij de uitreiking van het diploma?
‘Dat klopt. Daarbij komt dat studenten met autisme zich over het algemeen niet in het studentenleven storten en los van hun stage relatief weinig werkervaring opdoen. Ze gaan voluit voor hun studie. Coaching rond die eerste baan zou ideaal zijn. Een bedrijf als ITvitae begeleidt mensen met autisme naar werk als ICT-specialist. Een mooi leertraject van begeleiding en bemiddeling.’
Wat betekent de uitkomst van uw onderzoek voor de uitvoering van de banenafspraak?
‘Mijn onderzoek richt zich op de randvoorwaarden die je binnen je studie nodig hebt, niet op de tijd erna. Maar omdat tentamens spannend kunnen zijn voor studenten met autisme, zal dat mogelijk ook voor assessments voor banen gelden. Daar is waarschijnlijk wat extra hulp nodig.
Overigens wordt vaak gedacht dat mensen met autisme allemaal iets met computers en wiskunde hebben. Het is goed te bedenken dat dat maar voor een deel van deze groep geldt. Ze komen in de meest uiteenlopende studies en vermoedelijk ook banen terecht.’
Soms zijn het de mensen van wie niemand zich iets voorstelt, die de dingen doen die niemand zich kan voorstellen.
‘Dat citaat gaat over Alan Turing, de man met autisme die gecodeerde boodschappen van de Nazi’s wist te kraken in de Tweede Wereldoorlog en aan de basis heeft gestaan van onze moderne computers. Je ziet ook nu aan mensen als Tesla-topman Elon Musk en klimaatactiviste Gretha Thunberg een drive waar anderen niet aan kunnen tippen.’
Wat betekent uw onderzoek voor studenten met andere functiebeperkingen?
‘Ik heb een vergelijking gemaakt met studenten met ándere beperkingen en met studenten zonder beperkingen. Het interessante is dat de groep studenten met autisme het relatief beter doet dan studenten met andere beperkingen. Studenten met adhd of vermoeidheidsstoornissen hebben beduidend grotere problemen.
Daarom is het interessant om naar hun unieke kenmerken te kijken. In het algemeen zien we dat ondersteuning die wordt geboden op de universiteit wel helpt. Dus is het ook belangrijk dat ze er gebruik van maken.’
Meer informatie over het proefschrift
Tekst: Klaas Salverda
