De komende maanden staan niet langer individuele sectoren in de uitvoering van de Banenafspraak centraal. Dit najaar gaan we dieper in op de doorslaggevende factoren in het welslagen van de afspraak. Wat bepaalt concreet succes?
Deze maand: het belang van een trekker, aanjager of projectleider. En: zorg voor blijvende focus op realisatie.
Voor meer achtergrond over de totstandkoming van de tien doorslaggevende factoren, kijk nog even naar het eerste verhaal in deze serie. Rode draad: zo zijn deze werkgevers erin geslaagd om banen van welke aard dan ook te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking.
Motivatie en zinvol werk
Vorige keer kwamen we bij de gemotiveerde teammanager en de vraag of het team ook overtuigd is. De motivatie van de teammanager is vaak van doorslaggevend belang. De ervaring leert dat gemotiveerde managers vaak uitgroeien tot een soort ambassadeurs, zagen we.
Een ander belangrijk uitgangspunt, en zelfs een voorwaarde voor het succesvol realiseren van de Banenafspraak, is dat het om zinvol werk gaat. Het gevoel dat het werk nuttig en nodig is, heeft dikwijls uiterst positieve gevolgen voor de motivatie van de werknemer zelf én voor het draagvlak binnen de organisatie. Als een Participatiebaan eigenlijk alleen bedoeld is voor ‘het realiseren van de Banenafspraak’, is de kans groot dat deze bij de eerste de beste tegenwind sneuvelt. Het gaat dus om duurzame werkgelegenheid.
Projectleider
Deze maand voegen we er weer twee factoren toe. Ten eerste: het belang van een trekker, aanjager of projectleider. En ten tweede: zorg voor blijvende focus op realisatie.
Als iemand projectleider wordt, heeft die ruw gezegd als opdracht de Banenafspraak voor elkaar te boksen. Gilles Gerth, coördinator bij Op naar de 25.000 banen: ‘Een projectleider kan managers en teams aansporen om binnen hun team werkplekken te realiseren. Daarnaast helpt hij bij het creëren van de juiste omstandigheden voor duurzame plaatsingen in de teams. Zijn er problemen, dan helpt hij om die op te lossen. En mocht er dan toch nog een kink in de kabel komen, dan zorgt hij ervoor dat de uitvoering op tijd wordt bijgestuurd.’
Projectleider zijn en dus het dragen van projectleiderschap is niet een klein klusje voor erbij, benadrukt hij. In grote organisaties kan het zelfs noodzakelijk zijn een team van medewerkers op de uitvoering van de Banenafspraak te zetten.
Blijvende aandacht en focus op de uitvoering is een andere beslissende factor voor het slagen van de Banenafspraak. Coördinator Gilles Gerth: ‘Denk niet je dat je klaar bent als je plek creëert en medewerkers in dienst neemt.’ Met een eenmalige inspanning, hoe goed bedoeld ook, blijven de resultaten altijd achter en vallen medewerkers snel weer uit. Daarom lukt het ook niet zonder een toegewijd bestuur of directie en een aanjager die het onderwerp blijft aankaarten.
1. Draagvlak ‘in de top’ en bij HR
2. Trekker, aanjager of projectleider
3. Gemotiveerde teammanager (en team)
4. Blijvende focus op realisatie
5. Meerjarig centraal budget
6. Zinvol werk voor de organisatie
7. Maatwerk met kandidaat als uitgangspunt
8. Goede begeleiding voor de werknemer
9. Goede ondersteuning voor de teammanager en de teams
10. Samen met partners op zoek naar kandidaten
Blijvende aandacht
De uitvoering van de Banenafspraak vraagt echt blijvende aandacht van de organisatie in de bedrijfsvoering. Het is ook meer dan steeds maar ‘aandacht vragen’. De uitvoering kan uitstekend worden ingebed in de, binnen veel organisaties gebruikelijke cyclus van plan-do-check-act. Of denk aan het delen van goede voorbeelden en ervaringen. Misschien zijn beide wel nodig om de doorslag te geven: harde cijfers en excelsheets, maar ook antwoorden delen op vragen die leven. Zoals: “Wat werkt binnen onze organisatie en hoe doe ik dat nu eigenlijk?”
Tenslotte dit: de Banenafspraak is niet van de een op de andere dag gerealiseerd. De uitvoering van de afspraak uit 2013 kent een looptijd van een aantal jaren. Dat is zo bedacht nog voordat de realisatie startte. De uitvoering is net halverwege en het resultaat van alle werkgevers tot nu toe ligt verrassend dichtbij de doelen die destijds zijn overeengekomen.
Ook de komende jaren zullen nog compleet nieuwe duurzame banen worden gecreëerd. Zelfs op plekken die er nu nog niet zijn. Lees bijvoorbeeld over de nieuwbouw van een uiterst innovatief circulair ambachtscentrum in de gemeente Heerenveen. Daar ontstaan tal van mogelijkheden voor participatie- en ontwikkelplekken, zeker ook voor mensen met een arbeidsbeperking die onder de Banenafspraak vallen. Stel toch eens dat dergelijke centra in veel meer gemeenten de milieustraten voor grofvuil gaan vervangen!
De succesfactoren tot nu toe:
1. Draagvlak ‘in de top’ en bij HR
2. Meerjarig centraal budget
3. Gemotiveerde teammanager (en team)
4. Zinvol werk voor de organisatie
5. Trekker, aanjager of projectleider?
6. Blijvende focus op realisatie.
Volgende maand: Zorg voor maatwerk met de kandidaat als uitgangspunt. En: Bied goede ondersteuning voor de teammanager en de teams.
Laat het ons weten via een e-mail aan Gilles Gerth
‘Afspraak is afspraak’
Sinds 2014 halen de provincies elk jaar weer de afgesproken aantallen extra banen. Het geheim achter het doorlopende succes? Tijd, geld en menskracht. Daarbij zijn houding en instelling nog belangrijker dan geld en regelgeving.
Provincies hoeven elkaar niet meer te overtuigen. Individuele bestuurders maar ook Gedeputeerde Staten als totaal zijn gemotiveerd om dit op te pakken. En het aantal banen dat de provincies minstens moeten halen, is te overzien. Daar zijn duidelijke afspraken over te maken. De cijfers liggen consequent in verschillende overleggen van het IPO op tafel. De koepelorganisatie draagt bij aan kennisuitwisseling en elke provincie heeft een projectleider inclusieve arbeidsmarkt.
Gedeputeerde Jan Markink van Gelderland merkte vorig jaar wel hoe concreet en dichtbij de coronacrisis toesloeg. Markink is voorzitter van de bestuurlijke onderhandelingsdelegatie van het IPO met werkgeverszaken en dus ook de Banenafspraak in portefeuille. Intussen ziet hij dat de lijn weer langzaam stijgt.
In zijn eigen provincie Gelderland zijn dit jaar al 15 nieuwe collega’s gestart. Ook vanuit andere provincies hoort Markink dat de mogelijkheden weer toenemen: ‘Nu we meer naar kantoor mogen, kunnen we bijvoorbeeld de cateringfuncties weer invullen. Het inwerken van nieuwe collega’s wordt ook makkelijker nu we dat op het werk kunnen doen in plaats van digitaal.’
Inclusiviteit blijft naast diversiteit een speerpunt, want het kan altijd beter. Maar de inzet van de provincie als werkgever wordt gezien, aldus Markink. Hij vindt het eervol dat Gelderland, net als provincie Utrecht, genomineerd is voor een Diamond Award van Ctalents als Voorloper. Daarnaast zijn twee collega’s genomineerd als Inspirator. Maar ook los hiervan zal hij ‘blijven inzetten op bewustwording op dit thema, zodat we de stijgende lijn kunnen voortzetten’.
Lees ook ons artikel: Banenafspraak bij de provincies: ‘Afspraak is afspraak’
‘Structurele invulling’
Om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een duurzame arbeidsplaats te bieden, gingen Hogeschool Inholland en Social Enterprise Jobstap drie jaar geleden de samenwerking aan. Met de samenwerking geven Inholland en Jobstap structureel invulling aan de Wet Banenafspraak.
Vanaf de eerste kennismaking is de jobcoach betrokken bij de sollicitant. Daarbij kent de jobcoach de afdeling waar de medewerker komt te werken goed. Begin vorig jaar waren er al 25 nieuwe collega’s aan het werk op verschillende Inholland-vestigingen.
Jobstap en Inholland wilden absoluut de nieuwe werkrelaties bestendigen en verduurzamen. Daarbij streven zij ernaar om acht extra banen per jaar te creëren. Dat betekent dat er in 2022 maar liefst 48 mensen uit de doelgroep aan de slag zijn bij Inholland.
Lees ook ons artikel: Hogeschool InHolland en Jobstap boeken succes bij invulling Banenafspraak
Tekst: Klaas Salverda