Zoals bekend wordt het lage inkomensvoordeel (LIV), een belastingvoordeel om werkgevers te stimuleren bepaalde mensen als werknemer in dienst te nemen, geschrapt. Voor de doelgroep Banenafspraak worden de gevolgen van het afschaffen van het LIV verzacht.

Dit laatste gebeurt door het structureel maken van het loonkostenvoordeel (LKV) doelgroep Banenafspraak en het afschaffen van de doelgroepverklaring. Demissionair minister Karien van Gennip van SZW heeft de betreffende wetgeving met de memorie van toelichting naar de Kamer gestuurd.

De kosteneffectiviteit van het LIV bleek beperkt. De Algemene Rekenkamer heeft het LIV in 2019 onderzocht en concludeerde dat de regeling ondoelmatig is, gezien de uitgaven van 500 miljoen euro en het beperkte werkgelegenheidseffect. Daarom wordt het belastingvoordeel voor werkgevers afgeschaft. Ook de kosteneffectiviteit van het alternatieve instrument, een loonkostenvoordeel voor jongeren, is twijfelachtig. Dit loonkostenvoordeel voor jongeren wordt daarom niet ingevoerd.

Het ging om tegemoetkomingen in de loonkosten voor werkgevers als ze mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt in dienst nemen en houden. Daarbij gaat het om mensen met een laag inkomen, ouderen met een uitkering en mensen met een arbeidsbeperking.

Beschut werk
Werkgevers — voornamelijk sociaal ontwikkelbedrijven, maar ook reguliere werkgevers die voorzien in beschut werk —ontvangen op dit moment voor werknemers die bij hen in een beschutte werkomgeving werken ook LIV, als aan de voorwaarden hiervan wordt voldaan. Deze werkgevers hebben echter voor deze werknemers geen recht op het LKV doelgroep banenafspraak en kunnen dus ook niet profiteren van het structureel maken van dit loonkostenvoordeel.

Daarom komt het kabinet hen hierin tegemoet door de bestaande budgetten voor beschut werk en de sociale werkvoorziening in het gemeentefonds op te hogen.

Doelgroep Banenafspraak
De maximale periode van het loonkostenvoordeel (LKV) voor de doelgroep Banenafspraak is nu nog maximaal drie jaar per werknemer. Het voorstel is het LKV te laten doorlopen zolang de dienstbetrekking voortduurt. Ook kunnen werkgevers het LKV doelgroep Banenafspraak toepassen voor alle werknemers uit de doelgroep Banenafspraak die ze in dienst hebben, en niet alleen voor de werknemers uit de doelgroep Banenafspraak die onlangs in dienst zijn getreden.

Het LKV doelgroep Banenafspraak stimuleert door deze wijzigingen niet alleen het in dienst nemen, maar ook het in dienst houden van mensen uit de doelgroep Banenafspraak met als doel de duurzaamheid van de banen te bevorderen.

Vereenvoudiging
Daarnaast is het, zoals eerder bekendgemaakt, de bedoeling de doelgroepverklaring voor het LKV doelgroep Banenafspraak af te schaffen. Werkgevers kunnen dan eenvoudig op basis van het doelgroepregister Banenafspraak bepalen of ze voor een werknemer in aanmerking komen voor het LKV doelgroep Banenafspraak.

De voorgenomen uitbreiding van het LKV doelgroep banenafspraak en de voorgenomen afschaffing van de doelgroepverklaring voor het LKV doelgroep banenafspraak zijn onderdeel van het concept Wetsvoorstel vereenvoudiging Banenafspraak dat heel kortgeleden naar de Kamer is gestuurd.
De regering stelt ook voor om de voorwaarden voor het LKV herplaatsen arbeidsgehandicapte werknemer te verruimen. Daardoor zullen ongeveer 600 werkgevers voor ongeveer 900 werknemers extra in aanmerking komen voor dit LKV.

Dekkingsplan
Het beschikbaar maken van het LKV doelgroep Banenafspraak voor alle werknemers uit de doelgroep die werkgevers in dienst hebben, leidt tot extra uitgaven van structureel 85 miljoen euro. Deze extra uitgaven zijn onderdeel van het concept Wetsvoorstel vereenvoudiging banenafspraak, en worden gedekt uit het afschaffen van het LIV.
Daarnaast is een deel van de vrijkomende middelen gereserveerd voor de tegemoetkoming voor de werkgevers van mensen die werken op een beschutte werkplek en mensen met een Wsw-indicatie die werken binnen een sociale werkvoorziening.

Tekst: Klaas Salverda